vrijdag 30 maart 2012

De erfenis van een mondiaal fenomeen

Alles heeft zo zijn voor- en nadelen. Dat geldt in toenemende mate voor dé uitvinding van vorige eeuw, het massamedium internet. Het is net als het krijgen van een kind; als het er eenmaal is,  kun je je leven niet meer voorstellen zonder. Was ik zelf ooit terughoudend met de nieuwigheid die World Wide Web heet; inmiddels verlopen vrijwel al mijn werkzaamheden via computer en internet. In mijn vrije tijd maak ik gebruik van het web om de naam van een acteur (hoe-heet-ie-nou?) op te zoeken,  de route uit te draaien naar de Chinees drie kilometer verderop (o, dáár!), via e-mail mijn vriendschappelijke contacten te onderhouden (Hé moppie, heeft die lul nou nog niet gebeld?) vrienden op Facebook die jarig zijn te feliciteren (vind ik leuk) en te zien wat iedereen zoal heeft gedaan (Net mijn nagels geknipt en mijn anus onthaard: zie foto!),  gaan doen (Straks eten maken en dan lekker op de bank, YAY!), eventueel zouden kunnen gaan doen (Misschien strakkies ff genieten van het zonnetje, maar nu eerst naar de dokter voor een schimmelinfectie) en vooral niét doen (Zo, nu even niks meer, pfffff).
Internet is een onnoemlijk grote encyclopedie van kennis, wetenswaardigheden, nieuws en beeldmateriaal. Droomde ik als kind al van reusachtige watervallen, met één druk op de knop beland ik in een panoramisch landschap dat dusdanig is gefilmd dat ik me waan in het hart van de allermooiste ter wereld: de Iguazu watervallen. Internet is een speeltuin met ongekende mogelijkheden. Toets YouTube in en naast een oneindige keuze uit muziek, zijn er talloze andere filmpjes te zien. Van wereldster Madonna tot de volslagen onbekende Debby van den Bergh. Een speelplaats die voor vrijwel iedereen ter wereld toegankelijk is; de wereld als een grote ballenbak. Internet als informatiebron voor kinderen die een gesprek met ouders overbodig maakt door forums, duizenden boekverslagen, oefenprogramma’s voor elk denkbaar schoolvak en een grote verscheidenheid aan social media. Mijn dochter hield ooit een spreekbeurt  over katten en googlede  ‘poesjes’ en ook seksuele voorlichting was nadien overbodig.
Internet geeft onbekende mensen een gezicht en bekende mensen kunnen er desgewenst anoniem zijn. Internet heeft de wereld een stem gegeven. Iedereen kan zijn mening geven, iedereen kan bloggen, chatten, twitteren, mailen, foto’s en films plaatsen. We zien niet alleen de wereld van beroemde mensen aan ons voorbijtrekken, maar ook die van de buurvrouw die een cake heeft gebakken en een foto daarvan on line plaatst.
Door het internet leven we niet alleen ons eigen leven, maar het leven van iedereen. Collega’s die je op het werk amper gedag zeggen, willen onverwacht Facebookvrienden worden. Als mijn broer met griep op bed ligt, krijg ik die informatie via zijn status (vandaag wakker geworden met koorts). Van verre bekenden word ik dag en nacht op de hoogte gehouden van hun relationele status (Pieter heeft zijn status veranderd in vrijgezel). We vinden leuk of niet leuk wat anderen voortdurend delen en hebben daar een mening over, al dan niet gedeeld door ‘ik vind leuk’ of door grappige, meelevende of andere blijken van aandacht.
Bij menig nieuwsbericht wordt om onze mening gevraagd, wat resulteert in de mening van mensen die onder de naam ‘Gekke Henkie uit Utopia’ al hun opgekropte woede uitkotsen over elk denkbaar onderwerp. En dat is het bijzondere aan internet. Je kunt jezelf zijn, maar ook iemand anders. Je kunt als jezelf of anoniem mensen beschimpen, uitlachen, belachelijk maken, beledigen, uitschelden en bedreigen. Je kunt recepten opzoeken om pasta pesto te maken, maar er zijn ook mogelijkheden om een recept  te krijgen waarmee je bommen kunt maken. Internet is het beloofde land. The sky is the limit.  Zoek en gij zult vinden. Maar we hoeven niet meer te zoeken. De wereld is binnen handbereik. In enkele seconden is hetgeen voorhanden waar je vroeger voor op pad moest, waar je tijd en moeite in moest steken. Die tijd is voorbij. Ongeduldig als we zijn krijgen we op een presenteerblaadje ons verlangen aangereikt. Goedkope reisjes naar Parijs of Praag. Een eettafel voor tien euro op Marktplaats, schaamlipcorrecties aangeboden door Groupon (80% korting),  gratis op te halen grindtegels in Veendam, relaties op Lexa (succes verzekerd) en een baarmoeder van een draagmoeder die wel wil baren maar geen moeder wil zijn. Maar internet biedt daarnaast ook seks. Of beter geschreven Sex. Veel sex. Internet is één grote orgie. Geen duistere achterafkamertjes in een louche boekhandel waar pornografische boekjes worden verkocht, maar zoveel seks als je maar wilt. In alle maten (van zeer groot tot zeer klein), soorten (paarden, ezels, slangen (!), honden) en leeftijden (van zeer jong tot zeer rijp).
Internet is het land van de onbegrensde mogelijkheden geworden. Veel mannen brengen meer tijd door achter de pc dan in bed bij hun echtgenote.  Internet als substituut voor een intieme relatie. Maar internet biedt meer; zoveel meer. Vage grenzen vervagen digitaal eenvoudiger dan in het werkelijke leven. We zoeken sensatie, bevrediging en we zoeken lust. Internet vervaagt de realiteit tot fantasie, want we zijn anoniem. We kunnen grenzen passeren die op een breuklijn liggen. Verlangen kan verlangen oproepen. We willen morgen altijd meer dan we vandaag hadden. Grenzen vervagen sneller als het verbodene zich aanbiedt. Maar waar ligt de grens van het bereiken van mogelijkheden? Als één man (Robert M.)  tienduizenden afbeeldingen en films van kinderporno op zijn pc had opgeslagen, hoeveel is er dan eigenlijk in omloop?  Hoeveel moeite moet je doen om kinderporno te benaderen op internet? Ik vermoed vrij eenvoudig, gezien het aantal mannen dat is opgepakt voor het bezit ervan. Als het mogelijk is dat je met behulp van cryptische wachtwoorden dergelijk verwerpelijk materiaal de wereld rondstuurt, hoe moeilijk kan het dan zijn om met dezelfde ingenieuze kracht diezelfde verwerpelijkheid te vernietigen? Het schijnt niet te kunnen, aldus deskundigen. Internet kun je volplempen met materiaal, maar je kunt het er niet aan ontnemen.  Wat ooit bedoeld was om mondiaal informatie uit te wisselen, blijkt een trog vol smerigheid te zijn. Wij blijken in staat te zijn om niet alleen onze leefomgeving vakkundig om zeep te helpen, maar zelfs digitaal het goede om te zetten in het kwade. Internet is besmet gebied geworden. Geïnfecteerd door een kwaadaardig virus dat de mens heet.
En nu maar wachten op het tegengif.